Cihannüma: Opowieść w Miniaturach i Przepychu Kaligraficznym?

W XIV-wiecznej Turcji, pod rządami dynastii Osmanów, sztuka przeżywała rozkwit. Mistrzowie kaligrafii tworzyli misternie zdobione rękopisy, a malarze miniaturami ożywiał starożytne legendy i epicki poematy. Wśród nich wyróżniał się Evliya Çelebi, wielki podróżnik, kronikarz i… pisarz?

Evliya Çelebi zasłynął głównie ze swoich podróży i opisów odwiedzanych miejsc w obszernej pracy “Seyahatname”. Jednakże jego pióro nie ograniczało się tylko do relacjonowania geograficznych odkryć. Urodził się on w epoce, w której literatura i sztuka były nierozerwalnie związane.

Jednym z dzieł, które przyciągają uwagę znawców sztuki, jest “Cihannüma” - poemat epicki autorstwa Ahmed-i Hakimi, ilustrowany przez Evliya Çelebi (choć niektórzy historycy kwestionują jego udział w ilustracjach). Dzieło to opowiada historię stworzenia świata i ludzkości, przeplatając ją opowieściami o prorokach, sułtanach i bohaterskich czynach.

Miniatury “Cihannüma”: Okno na XIV-wieczną Turcję

“Cihannüma”, bez wątpienia, jest fascynującym przykładem XIV-wiecznej sztuki osmańskiej. Miniatury, które zdobią rękopis, są bogate w symbole i alegorie.

“Cihannüma”: Nie tylko obrazki

Chociaż miniatury w “Cihannümie” są niezwykle piękne, nie można zapominać o ważnej roli kaligrafii.

Ahmed-i Hakimi, autor tekstu, wykorzystał unikalny styl pisania zwany naskh. Ten styl charakteryzuje się elegancją i czytelnością. Każda litera jest starannie wykreślona, a cała kompozycja sprawia wrażenie harmonii.

“Cihannüma”: Jak zrozumieć te obrazy?

Interpretacja miniatur w “Cihannümie” wymaga nie tylko wiedzy o sztuce osmańskiej, ale także znajomości islamskiej tradycji i mitologii. Wiele z przedstawionych scen nawiązuje do opowieści Koranu lub tekstów sufijskich.

Na przykład miniatura przedstawiająca stworzenie Adama może być interpretowana na wiele sposobów: jako symbol boskiego stworzenia, jako alegoria ludzkiego pochodzenia lub jako odzwierciedlenie stosunku człowieka do Boga.

“Cihannüma”: Skarb dla kolekcjonerów

Dziś “Cihannüma” jest niezwykle rzadkim i cennym rękopisem. Znajduje się w kolekcjach prywatnych i muzealnych na całym świecie. Miniatury z tego dzieła są przedmiotem zainteresowania kolekcjonerów, historyków sztuki i badaczy islamu.

Warto wspomnieć, że “Cihannüma” nie jest jedynym dziełem Evliya Çelebi, które zasługuje na uwagę. Jego podróżnicze zapiski pełne są interesujących opisów kultur i zwyczajów różnych regionów Imperium Osmańskiego.

A co Wy sądzicie o tej fascynującej opowieści w miniaturkach i przepychu kaligraficznym? Czy “Cihannüma” może być uznana za arcydzieło XIV-wiecznej Turcji?